maandag 26 september 2011
zondag 25 september 2011
friedrich schiller als essayist
Although Friedrich von Schiller is principally known as a dramatist, he also produced a substantial body of critical and theoretical writings during the course of his career, some of which might be described as essays. The term "essay" requires some qualification, however, if it is to be applied to Schiller's work: his theoretical writings are never familiar or personal in tone and he is never concerned with trivia or with capturing the fleeting impressions of ordinary human existence. His vision is consistently broad and grand - but it is given life and energy through the dynamic, rhetorical style and organizational skills of the born dramatist, and underpinned by a distinctly practical concern (whether explicit or implicit) with how literary works can be put together effectively, and with the role they fulfill in the world. […]
friedrich schiller - don carlos - een essay
‘A family portrait in a royal household’ – this is how the young playwright Friedrich Schiller (1759-1805) attempted to sell his new project to the Director of the Mannheim National Theatre in 1784. ‘A family portrait’ sounds cosy but it is a grim scenario that emerges – frustrated and near-incestuous passion, sexual jealousy and intrigue, finally rebellion and murder, all played out within the stifling formalities of court and under the hawk-eyed gaze not only of unscrupulous and self-interested courtiers but also of the Spanish Inquisition. This distinctly un-cosy family portrait is painted in Schiller’s characteristic dramatic style, through swift-moving action, great set-piece encounters, impassioned speeches and boldly drawn characters. But far from being a domestic tragedy, Don Carlos is in fact a wide-ranging historical tragedy that uses a sixteenth-century setting to challenge the political absolutism of the eighteenth. […]
essay geschreven door Lesley Sharpe (University of Exeter)
zaterdag 24 september 2011
dramatische opbouw don carlos
Wer in einer Analyse des Dramas „Don Karlos“ von Friedrich Schiller die dramatische Bauform nachweisen muss, kann sich an die folgenden Regeln zur Überprüfung halten. Zunächst gibt es die offene und geschlossene Bauform eines Dramas. Bei Friedrich Schillers „Don Karlos“ wird schnell klar, dass es die traditionell geschlossene Form ist, da er sich an die drei Einheiten hält. Die gesamte Handlung von Don Karlos spielt sich am spanischen Hof ab. Zwar wird in der ersten Szenerie auch an die Sommerresidenz verwiesen, dennoch kann man von der Einheit des Ortes sprechen. Auch die Einheit der Zeit ist gegeben. Zwar sollte im Regelfall ein Drama der traditionell geschlossenen Bauform nicht länger als 24 Stunden spielen, in Don Karlos kann jedoch trotzdem (auch wenn es wohl mehrere Tage sind) von der Einheit der Zeit gesprochen werden. Die Einheit der Handlung liegt ebenfalls vor, da die Handlung geradlinig auf ein Ende hindeutet – und zwar in einer durchgehenden Spannungskurve.
Neben den genannten drei Einheiten ist die Ständeklausel ebenfalls Kennzeichen für ein klassisches Drama. Die Charaktere in einem klassischen Drama sind nämlich ausnahmslos von hohem Stand. Da in Don Karlos alle Personen vom spanischen Königshof abstammen ist dieses Kriterium erfüllt. Ebenso wie die Verssprache: Don Karlos ist in einem durchgängigen fünfhebigen reimlosen Jambus verfasst. Weiteres und das wohl bedeutendste Merkmal ist die Aufteilung des Dramas in die bekannten fünf Akte. Der erste Akt stellt die Exposition, der zweite Akt die Komplikation, der dritte Akt die Klimax, der vierte Akt die Retardation und der fünfte Akt die Katastrophe dar. Da auch dieses Kriterium vollends auf „Don Karlos“ von Friedrich Schiller zutrifft, ist es klar, dass dieses Werk ein klassisches Drama der geschlossenen Bauform ist. Damit kann man das Drama auch zwischen den literaturhistorischen Epochen des Sturm und Drang und der Weimarer Klassik einordnen.
zie voor samenvatting, enzovoort deze website
friedrich schiller - don carlos (1787)
'[…] Hoewel Don Carlos bekend staat als één van de hoogtepunten in de toneelliteratuur weten slechts weinigen dat het toneelstuk niet bestaat. Schiller heeft het n.l. nooit voor toneel geschreven en zich dus niets aangetrokken van bepaalde dramaturgische wetten (voor zover die bestaan). Alleen al door z'n omvang is het stuk onspeelbaar. De boekversie die in 1789 wordt uitgebracht bevat 5368 verzen. Tellen we daar de eerder geplubiceerde verzen in het literaire tijdschrift Thalia bij dan komen we op het niet onaanzienlijke aantal van 7527 verzen. Maar ondanks het feit dat Don Carlos geschreven is als leesdrama, wordt het stuk nog steeds regelmatig gespeeld, wat rigoreuze kappen tot gevolg heeft. Een veel gemaakte fout is dat men alle highlights eruit licht en achter elkaar plakt met het bekende, soms virtuoze, klassieke theater als resultaat. Maar waar het allemaal over mag gaan, blijft duister. Men roept iets over ideeëntheater, grote thema's als vrijheid en humanisme en het publiek vergaapt zich aan mooi sprekende popen.
Nu is Schiller zelf ook onduidelijk. In de vier jaar, die hij nodig heeft om het stuk te schrijven, verandert zijn interesse in de materie. Het lijkt wel of hij een beetje geschrokken is van zijn al te directe manier van schrijven. De eerste opzet, weergeven in het Bauerbacher Plan [= eerste ontwerp] en in de Thalia versie, om een familiedrama te schrijven, waarin het vader-zoon-conflict centraal staat en het daarmee in verband staande verlangen van de zoon zijn moeder te bezitten, verlaat hij halverwege het stuk. Zijn aandacht gaat zich dan richten op Carlos' jeugdvriend Posa, die de drager wordt van zijn ideeëndrama. Het gaat niet meer over de dweperige jongeling die de waanzin wordt ingedreven door een hem omringende ijzige wereld. Het drama neemt een vlucht naar hogere sferen. […]'
uit: Don Carlos vertaling Gerrit Komrij - inleiding Ronald Klamer
uitgave Publiekstheater, seizoen 1981-82
dinsdag 20 september 2011
anton chekhov (1860-1904)
Born in the old Black Sea port of Taganrog on January 17 (old calendar) or January 29 (new calendar), 1860. His grandfather had been a serf; his father married a merchant's daughter and settled in Taganrog, where, during Anton's boyhood, he carried on a small and unsuccessful trade in provisions. The young Anton was soon impressed into the services of the large, poverty-stricken family, and he spoke regretfully in after years of his hard-worked childhood. But he was obedient and good-natured, and worked cheerfully in his father's shop, closely observing the idlers that assembled there, and gathering the drollest stories, which he would afterward whisper in class to his laughing schoolfellows. Many were the punishments which he incurred by this habit, which was incorrigible.
anton chekhov (1860-1904)
THE most important dramatist which Russia has so far produced is Anton Chekhov (1860-1904), a physician of Moscow who left, besides many fine short stories, a few dramas which are strikingly original. Chekhov combined a naturalistic method with a philosophic mind and a humanitarian gentleness of temper. At least four of his plays -- The Sea Gull, The Cherry Orchard, Uncle Vanya, and The Three Sisters -- have become widely known throughout the world, particularly through the interpretation of the Moscow Art Theater players. The Cherry Orchard is perhaps most typical both of the author's method and of his success in creating "atmosphere." The surviving members of an ancient land-holding family come back from Paris to find that their country place is about to be sold at auction for debts. A family frient and former peasant, now a prosperous merchant, suggests that they cut down the cherry orchard and built little cottages which they can rent out and thus pay off their debt; but family pride and a general spirit of procrastination will not permit them to consent to such a solution. In their natures, sorrow over trouble and levity over responsibilities are inextricably mixed. They can take nothing seriously. They argue and talk it all over in their own charming fashion until finally the house is sold over their heads and the sound of the axe is heard in the beloved orchard. When they leave, with characteristic absent-mindedness they accidentally lock the faithful old servant, Firs, in the empty and abandoned house. That is all: there is no struggle, nothing that could technically be called a plot; yet on the stage the representation is full of suspense and pathos. The author's conception is intense, though detached. There is no hint of social "problems" or blame for anybody or any party -- only a tender, acute delineation of weak, delightful people. Among the naturalists of the theater, Chekhov and Synge alone have been able to achieve the classic tragic note. Their scenes rise out of human experiences, wherein love and tenderness and family relationships have had their due meed. Especially with Chekhov does one feel the presence of an understanding heart; nothing escapes his observation, yet all is rendered with sympathy and pity.
zondag 18 september 2011
afstanden en muntsoorten
1 verst = 3600 feet = 2/3 mile (almost) [= 1066,78 meter
1 inch = 1/12 voet = 2 1/2 centimeter]
1 arshin = 28 inches
[1 arsjin = 0,7112 meter]
1 dessiatin = 2.7 acres
1 copeck = 1/4 d
1 rouble = 100 copecks = 2s. 1d
de bruiloft & langs de grote weg - tsjechov
De bruiloft (1889) "Je kunt beter gaan dansen in plaats van mij lastig te vallen met al dat gepraat." Geen pril geluk op dit bruiloftsfeest. De vader van de bruid is gevallen voor een Griekse banketbakker, de bruidegom aast op een grotere bruidsschat en er moet voortdurend gedanst worden. Op het laatste moment is er een generaal opgetrommeld om het feest wat cachet te geven. Hij blijkt een hardhorende luitenant-ter-zee in ruste die moeilijk tot zwijgen te brengen is.
Langs de grote weg (1884) "Geen huwelijk zonder stank, geen kroeg zonder drank." Onheilspellend en smerig, oordeelde de Russische censor en wilde het stuk niet vrijgeven voor opvoering. In Tsjechovs eersteling broeit inderdaad van alles. In een herberg trachten zwervers en pelgrims met drank de eenzaamheid van de nacht te verjagen. De tragische liefdesgeschiedenis van een aan lager wal geraakte landeigenaar brengt de gemoederen in beweging en uiteindelijk loopt het volledig uit de hand.
maandag 12 september 2011
over de kersentuin van discordia, 't barre land en de roovers
Dwars tegen de huidige tijdsgeest van bezuinigingen en cultureel-maatschappelijke verschraling in, komen Maatschappij Discordia en ’t Barre Land tot een prachtige en duurzame samenwerking: de Belgisch-Nederlandse Repertoirevereniging de Vere. De repertoirevereniging zal aankomende jaren iedere maand een stuk spelen uit het rijke repertoire die de gezelschappen in het verleden speelden. De voorstellingen worden gespeeld met hier en daar aangepaste cast, maar het concept blijft gelijk aan de eerdere opvoering. Per voorstelling zullen mogelijk andere samenwerkingen worden aangegaan met Nederlandse en Vlaamse theatermakers en gezelschappen. De Vere zal de komende jaren 33 voorstellingen produceren. De eerste voorstelling in deze reeks is Anton Tsjechovs ‘De Kersentuin’, die sinds 1996 wordt opgevoerd door Maatschappij Discordia.
donderdag 8 september 2011
simon van den berg over de kersentuin (tsjechov)
Simon van den Berg schreef voor de TM van maart een verslag van de eerste voorstellingen van De kersentuin in de nieuwe Veere-bezetting.
Een vrijdag in december. Het westen van Nederland is krakend en bibberend tot stilstand gekomen. Bevriezingen, gladheid en sneeuw leiden tot een verkeersinfarct en in Groningen dicussieert een groep toneelspelers verhit over de komende avond. Ze zitten bij elkaar in de huiskamer van een eenvoudig, maar artistiek ingericht hostel. Twee van hen, Jorn Heijdenrijk van Discordia en Czeslaw de Wijs van ’t Barre Land, hebben gekookt, pasta met uitgebreide salades.
Onderwerp van discussie is: afgelasten of niet. Eén van de spelers van de voorstelling van vanavond is er nog niet. Sara de Bosschere moet uit Antwerpen komen, maar zit in een taxi vast tussen Rotterdam en Utrecht, inmiddels al zo’n drie uur. Lege batterijen bemoeilijken het telefoonverkeer. Als ze in Utrecht een trein kan nemen, is ze dan nog op tijd om te spelen? Wagen ze het daarop? Moeten ze misschien een uur later op? Kun je wel direct vanuit de trein zo het toneel op? Of kunnen ze misschien een andere voorstelling uit de kast trekken? Of moeten ze annuleren en de toeschouwers die gereserveerd hebben gaan bellen?
dinsdag 6 september 2011
reality vs. illusion
Edward Albee has said that the song, "Who's Afraid of Virginia Woolf?" means "Who is afraid to live without illusion?" At the end of the play, Martha says that she is. Indeed, the illusion of their son sustains George and Martha's tempestuous marriage. Ultimately, George takes it upon himself to "kill" that illusion when Martha brings it too far into reality. Throughout the play, illusion seems indistinguishable from reality. It is difficult to tell which of George and Martha's stories about their son, about George's past are true or fictional. Similarly, Nick and Honey's lives are based on illusion. Nick married for money, not love. Though he looks strong and forceful, he is impotent. Honey has been deceiving him by using birth control to prevent pregnancy. As an Absurdist, Albee believed that a life of illusion was wrong because it created a false content for life, just as George and Martha's empty marriage revolves around an imaginary son. In Albee's view, reality lacks any deeper meaning, and George and Martha must come to face that by abandoning their illusions.
zaterdag 3 september 2011
met edward albee aan de haal
Hoe speel je Who’s afraid of Virginia Woolf als je de tekst niet mag en ook niet wil gebruiken? Mime-theatermaaksters Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot zijn verknocht aan Edward Albee's veelgespeelde tekst, en maakten een eigen variatie op de toneelhit: Martha loves George. Zonder ook maar een origineel woord van Albee zelf. Maar met des te meer intens, fysiek spel. ‘Blijkbaar kan je de essentie ook raken via iets anders dan taal.’
Abonneren op:
Posts (Atom)
.jpg)
