foto 't leeskabinet nr 3 in de snijzaal

't Leeskabinet nr 3 in de Snijzaal van 't Barre Land
Arthur Schintzler De eenzame weg of de egoïsten
foto Eric Kuizenga - 9 november 2011

arthur schnitzler - de eenzame weg of de egoïsten (1904)

Die Geschwister Johanna und Felix, beide Anfang zwanzig und ohne rechte Orientierung, sind umzingelt von Menschen mit Vergangenheit - einer Vergangenheit, die am lebendigsten war, als die Geschwister geboren wurden. Drei Männer, Künstlerfreunde, waren zu dieser Zeit eng miteinander verbunden, schliefen mit denselben Frauen und erfreuten sich ihrer prächtigen Zukunftsaussichten: Der eine galt zu dieser Zeit als große Hoffnung der neuen Malerei, der andere gab seine Offizierskarriere auf, um als Dichter zu reüssieren, der dritte, der Vater der beiden Geschwister, lenkte sein Leben in die geregelten Bahnen von Familie und „Kunstbeamtentum“. Nun, in der kritischen Mitte ihres Lebens, holt die Vergangenheit sie und die Frauen von damals wieder ein. Die Jugend von Johanna und Felix wird zum Tauschwert in einer Gesellschaft, die mit famoser Rücksichtslosigkeit um ihre Daseinsberechtigung kämpft.
Mit „Der einsame Weg“ hat der Wiener Arzt, Dichter und Frauenverbraucher Arthur Schnitzler ein schonungsloses Selbstporträt verfasst, das ihn nach eigener Aussage „Tränen der Verzweiflung“ vergießen ließ. Hervorgegangen aus vielen Fassungen, die sprechende Titel wie „Der Junggeselle“ und „Egoisten“ trugen, erlebte das Stück 1904 am Deutschen Theater Berlin seine Uraufführung.


bron

arthur schnitzler - de eenzame weg of de egoïsten (1904)

In 1900 noteerde Schnitzler als mogelijk thema voor een stuk:
'Vrijgezellen. te schilderen: iemand die altijd van zich liet houden, niets teruggaf en de mensen alleen gebruikte. Nu zijn grote eenzaamheid, grenzend aan vertwijfeling. Hij wil trouwen, zelfs als hij vermoedt dat ze hem zal bedriegen. Maar hij heeft nog iemand. Zijn vriend: "Ik weet zelf eigenlijk niet waarom ik je altijd zo graag heb gezien."'
Datzelfde jaar maakte hij een aantekening om een ander thema uit te werken:
'De echte vader vindt zijn zoon, wonend bij iemand die de zoon voor zijn vader houdt. Jaloers, vertelt hij het aan de zoon. Maar de zoon houdt zo van zijn pleegvader, dat hij, uit angst dat de pleegvader achter de waarheid komt, de echte vader doodt.'
In 1903, tijdens een vakantie in Lugano, voegt hij de twee thema's samen onder de werktitel  De egoïsten. Op 13 februari 1904 vindt in Berlijn de eerste opvoering plaats van het stuk als De eenzame weg.


bron website 't barre land

arthur schnitzler

The Austrian and German drama are often confused. In reality, they have nothing in common but language, and the difference between them may be measured by the difference between the spirit of Berlin and the spirit of Vienna. The German playwrights reflect phases of their national temperment clearly enough. Sudermann, for example, is always heavily Prussian. The stucco palaces of Die Ehre and Sodoms Ende belong essentially to upper middle class Berlin; the farms and country houses of Johannisfeuer and Das Glück im Winkel are as distinctively North German as their pastors are Protestant. Hauptmann's legendary plays are built of German mythology, and even his Silesian peasant dramas gravitate naturally towards the Northern capital. Wedekind's laborious introspection and substantial satire are German to the core. […]


lees verder

arthur schnitzler

[…] Schnitzler's early literary reputation was largely gained through his plays, starting from ANATOL (1893), about the "sexual neurasthenia" of a young man. His work, which was daring for his time, shows deep understanding of the unconscious and the subconscious - he has often been classified as the creative equivalent of his friend Sigmund Freud, who admitted in 1906 in a letter to Schnitzler, that he recognized his "double" in the author. Schnitzlser's stories of sexual intrigue and portrayals of women were well received by a faithful circle of readers. […]


gehele artikel